دانشگاه بوعلی‌سینا به عنوان بزرگترین مرکز علمی، پژوهشی و فرهنگی مهد تاریخ و تمدن ایران‌زمین، در مرکز شهر همدان و در دامنه کوه سِتُرگ الوند قرار دارد؛ شهری که نامش یادآور نام شاعران، ادیبان و بزرگانی همچون باباطاهر، بوعلی‌سینا، عین‌القضات، میرزاده عشقی و مصطفی رحماندوست و سیمای زیبای آن آمیخته با میراثی گران‌بها همانند آرامگاه بوعلی‌سینا، آرامگاه باباطاهر، تپه هگمتانه و کتبیه و آبشار گنجنامه است.

اولین گام‌های ایجاد این دانشگاه پرافتخار، در اسفندماه سال ۱۳۵۱ و براساس معاهده مشترک بین دولت‌های ایران و فرانسه برداشته شد. شورای گسترش آموزش عالی در نود و چهارمین جلسه خود، سرانجام در ششم آذر سال ۱۳۵۲ مجوز تأسیس دانشگاه بوعلی‌سینا در همدان را تصویب نمود، که پس از آن در سال ۱۳۵۳ به صورت رسمی تأسیس و فعالیت آموزشی خود را در سال ۱۳۵۵، با پذیرش حدود ۲۰۰ دانشجو، در مقاطع کاردانی و کارشناسی و در ۴ مجتمع گسترش کشاورزی، علوم تندرستی، علوم محیط زیست و علوم آموزشی آغاز نمود.

فضا‌های آموزشی، کمک آموزشی، رفاهی‌فرهنگی، خوابگاهی و ورزشی این دانشگاه، در حدود ۲۵۰ هزار متر مربع بوده که در سایت اصلی و در مساحتی قریب به ۲۰۵ هکتار بنا شده است.

دانشگاه بوعلی‌سینا در سال ۲۰۲۲ توانست برای چهارمین بار با حضور در رتبه‌بندی تایمز، در جایگاه ۱۵۰۰-۱۲۰۱ دانشگاه‌های برتر جهان قرار گیرد. این دانشگاه به لحاظ وبومتریک در جهان رتبه ۱۷۸۲، در آسیا رتبه ۵۵۶، در خاورمیانه رتبه ۱۱۱ و در کل دانشگاه‌های کشور رتبه ۲۷ را دارا است. همچنین به عنوان مؤثرترین دانشگاه‌های جهان براساس نظام رتبه‌بندی تایمز در حوزه مهندسی و فناوری و حوزه علوم فیزیک رتبه بین ۱۰۰۰-۸۰۱ و در حوزه علوم زیستی رتبه ۸۰۱+ را از آنِ خود کرده است. این دانشگاه براساس گزارش نظام رتبه‌بندی لایدن مربوط به سال ۲۰۲۲، در معیار مرجعیت علمی رتبه ۱۰۱۴، در معیار دیپلماسی علمی و دسترسی آزاد به نشریات رتبه ۱۲۱۱ و در معیار تنوع جنسیتی در رتبه ۱۰۹۸ قرار گرفته است. دانشگاه بوعلی‌سینا همچنین با حضور هفت عضو هیأت علمی در زمره دانشمندان یک درصد برتر دنیا (WOS-ESI)، هجده عضو هیأت علمی در جدیدترین «فهرست دو درصد دانشمندان برتر دنیا» و نیز چهار عضو هیأت علمی در فهرست سرآمدان علمی ایران در سال ۱۴۰۱، به لحاظ شاخص ISC در بین دانشگاه‌های جامع کشور رتبۀ چهاردهم را کسب کرده است. این دانشگاه براساس جدیدترین نظام رتبه‌بندی تایمز برای دانشگاه‌های جوان دنیا در سال ۲۰۲۱، جایگاه بین ۳۵۰-۳۰۱ را به دست آورده است.

این دانشگاه همراه با کیفیت بالای تولیدات علمی و توسعۀ تحصیلات تکمیلی، در حال حاضر دارای بیش از ۴۵۰ عضو هیأت علمی، بیش از ۶۰۰ کارمند، حدود ۱۲ هزار دانشجو، ۳۱۷ رشته گرایش تحصیلی فعال در مقاطع کاردانی، ‏کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین حدود ۴۸ هزار دانش آموخته در مقاطع مختلف تحصیلی است.

دانشگاه بوعلی‌سینا متشکل از دانشکده‌های علوم پایه، شـیمی، علوم انسانی، علوم ورزشی، علوم اقتصادی و اجتماعی، فنی و مهندسی، کـشاورزی، هنر و معماری، پیرادامپزشکی، در شهر همدان و دانشکده‌های فنی و منابع طبیعی تویسرکان، فنی و مهندسی کبودرآهنگ، مدیریت و حسابداری رزن، صنایع غذایی بهار و مجتمع آموزش عالی نهاوند است.

مرکز رشد و فناوری دانشگاه بوعلی‌سینا هم اکنون با ۳۸ واحد فناور فعال در حوزه‌های IT، برق، الکترونیک، شیمی، علوم ورزشی، مکانیک و حوزه‌های دیگر پیشرفت خوبی در زمینه جذب دانشجویان، اساتید و نخبگان صاحب طرح و ایده‌های فناورانه داشته است.

این دانشگاه همچنین با ۳۵ انجمن علمی دانشجویی، ۱۴ کانون فرهنگی هنری دانشجویی، ۳ تشکل اسلامی دانشجویی و ۱۵ نشریه فعال دانشجویی، به عنوان یکی از دانشگاه‌های برتر کشور در حوزه فرهنگی و اجتماعی شناخته می‌شود.

موزه تاریخ طبیعی دانشگاه بوعلی‌سینا یکی از متنوع‌ترین و جذاب‌ترین موزه‌های علمی ایران و حتی منطقه می‌باشد که دارای جایگاه ملی و بین‌المللی بوده و حاوی اکتشافات جهانی و برخی نمونه‌های منحصر به فرد است، که در سال‌های متمادی با جستجو و کاوش از اقصی نقاط ایران و جهان، گردآوری شده و در حال حاضر با دارابودن برخی نمونه‌های در حال انقراض و حتی منقرض‌شده و نیز آثار دوران مختلف تاریخی در قالب ۶ سالن، موجب شده سالانه هزاران نفر از علاقه‌مندان و گردشگران داخلی و خارجی به ویژه محققین، دانش‌پژوهان و دانش‌آموزان از این موزه بازدید به عمل آورند.

دانشگاه بوعلی‌سینا تا به حال موفق به عقد ۴۵ تفاهم‌نامه همکاری علمی بین‌المللی با دانشگاه‌های معتبر در کشور‌های مختلف جهان شده و در همین راستا میزبان اساتید و پژوهشگران تراز اول جهان در امر تدریس برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی است. در حال حاضر حدود ۱۳۰ دانشجوی غیرایرانی، از ۲۹ کشور جهان، در رشته‌ها و مقاطع مختلف تحصیلی مختلف این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده و حدود ۴۰۰ دانشجوی غیرایرانی نیز تاکنون از این دانشگاه دانش‌آموخته شده‌اند. همچنین حدود ۱۵۰۰ زبان‌آموز غیرایرانی از ۲۵ کشور جهان، تاکنون در مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان این دانشگاه، در دوره‌های حضوری و آنلاین، به فراگیری زبان فارسی مشغول بوده‌اند، که امید آن می‌رود، در آیندۀ نه‌چندان‌دور و در راستای گسترش تعاملات علمی بین‌المللی شمار این دانشجویان و زبان‌آموزان در این دانشگاه بیشتر شود.